Vì sao men vi sinh trong ao nuôi tôm không còn hiệu quả như trước?

Các loại men vi sinh trong ao tôm là các giải pháp hỗ trợ đắc lực cho bà con nuôi tôm để tăng sức đề kháng, giảm khí độc và xử lý môi trường. Tuy nhiên có nhiều trường hợp sau thời gian dài sử dụng, hiệu quả lại giảm rõ rệt. Hãy cùng Aquavet tìm hiểu các nguyên nhân chính gây ra hiện tượng trên là gì nhé.

Men vi sinh trong ao tôm: Chất lượng sản phẩm thay đổi

Men vi sinh (probiotic) vốn là chế phẩm chứa những vi sinh vật sống nên chất lượng dễ bị biến động. Mỗi loại men sẽ có mật độ vi sinh sống khác nhau và còn tùy vào quy trình sản xuất và bảo quản. Khi bảo quản sai điều kiện, các vi khuẩn có lợi sẽ suy giảm nhanh, dù sản phẩm vẫn còn hạn sử dụng. Bên cạnh đó, với những dòng sản phẩm nhập khẩu  chưa được thử nghiệm trong điều kiện môi trường ao nuôi bản địa, làm khả năng thích nghi kém. 

Hệ quả là những lô hàng mới đầu tiên sẽ thường cho những hiệu quả rõ rệt trong việc giúp phân hủy hữu cơ, ức chế vi khuẩn gây hại và hạn chế khí độc. Tuy nhiên với những lô sau, chất lượng không ổn định, các vi sinh không duy trì được hoạt động nên khiến người nuôi cảm thấy hiệu quả giảm dần. 

>>> Xem thêm: Bacillus Amyloliquefaciens: Giải pháp sinh học cho ao nuôi

Men vi sinh trong ao tôm: Môi trường ao nuôi biến động

Các men vi sinh (probiotic) chỉ thực sự hoạt động tốt trong môi trường lý tưởng khi có độ pH và mặn ổn định, lượng hữu cơ vừa phải và lượng oxy hòa tan cao. Nhưng trong thực tế, ao nuôi tôm thường biến động mạnh. Vào mùa mưa làm độ pH, kiềm, oxy hòa tan giảm và chất thải hữu cơ, khí độc như NH3, H2S tăng mạnh. Khi đó, những vi khuẩn có lợi sẽ khó sinh trưởng, trong khi vi khuẩn gây hại lại bùng phát mạnh mẽ.

Đặc biệt, vào giai đoạn cuối vụ khi mật độ tôm dày sẽ làm môi trường ô nhiễm nặng, chất thải nhiều sẽ làm men vi sinh trong tôm gần như bị “đuối sức”. Đây cũng là lý do làm nhiều vụ nuôi thất bại dù người nuôi tôm vẫn duy trì bổ sung các vi sinh thường xuyên. 

>>> Xem thêm: Hiểm họa sốc tôm trong ao nuôi

Men vi sinh trong ao tôm: Hệ vi sinh trong ao bị “chai”

Trong ao tôm có tới hàng trăm loài các vi khuẩn cộng sinh, tạo thành một hệ vi sinh cân bằng. Khi bổ sung probiotic trong nhiều vụ liên tiếp với nhau làm hệ sinh thái bị lệ thuộc và mất sự đa dạng. Những loại vi khuẩn bản địa sẽ thích nghi, cạnh tranh dinh dưỡng nên làm probiotic ngày càng yếu thế.

Trong trường hợp ao được xử lý bằng kháng sinh hay biện pháp khử trùng mạnh như UV, ozone làm hệ vi sinh càng dễ bị phá vỡ. Khi thực hiện tái thả nuôi, men vi sinh trong ao tôm khó khôi phục các ưu thế, trong khi vi khuẩn gây hại lại có cơ hội phát triển lại.

Men vi sinh trong ao tôm: Hệ vi sinh trong ao bị “chai”

Men vi sinh trong ao tôm: Kỳ vọng của người nuôi thay đổi

Ở giai đoạn đầu, khi môi trường ao còn ổn định và tôm vẫn còn nhỏ, men vi sinh sẽ dễ phát huy tác dụng như tôm ít bệnh, khỏe mạnh và chi phí nuôi giảm. Nhưng khi ao bước vào giai đoạn áp lực lớn hơn, mật độ nuôi cao, dịch bệnh phát sinh, với một loại vi sinh đơn lẻ không thể đáp ứng hết. Trên thực tế, có nhiều hộ chỉ bổ sung men vi sinh trong ao tôm khi đã ô nhiễm, hoặc tôm có dấu hiệu bệnh nên hiệu quả đạt được rất thấp. Chính sự thay đổi kỳ vọng của người nuôi từ biện pháp phòng ngừa sang thuốc chữa bệnh đã khiến họ thất vọng vì cho rằng men vi sinh không còn hiệu quả. 

>>> Xem thêm: Cách dùng chế phẩm sinh học hiệu quả cho tôm

Để men vi sinh trong ao tôm phát huy tác dụng tối đa, người nuôi cần chọn những sản phẩm chất lượng và phù hợp với điều kiện bản địa. Đồng thời bổ sung định kỳ từ đầu vụ trong ao còn sạch, kiểm soát môi trường ổn định với nguồn oxy dồi dào và kiểm soát tốt khí độc, độ kiềm, pH. Người nuôi cần cân nhắc thay đổi luân phiên nhiều chủng khác nhau để tránh “chai” hệ vi sinh. Hãy nhớ rằng men vi sinh chỉ có hiệu quả khi dùng để phòng ngừa, không thay thế biện pháp xử lý ao đã nhiễm nặng.