Lột xác là quá trình sống còn trong chu kỳ phát triển của tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tăng trưởng và sức khỏe của tôm. Tuy nhiên quá trình này dễ bị gián đoạn do những yếu tố dịch bệnh, dinh dưỡng, môi trường. Vậy đâu là những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm? Cùng Aquavet đọc hết bài viết để có chiến lược nuôi hiệu quả, giúp tôm lột xác đồng đều và khỏe mạnh.
Tôm lột xác là do quá trình sinh trưởng và phát triển tôm. Lớp vỏ kitin không thể giãn nở nên khi tôm có kích thước lớn hơn, chúng sẽ loại bỏ lớp vỏ cũ và tạo lớp vỏ mới mới lớn hơn để chứa cơ thể đang phát triển. Trong quá trình lột xác cũng giúp tôm loại bỏ những chất thải, vi khuẩn, ký sinh trùng bám trên lớp cũ, đồng thời giúp tôm phục hồi các vết thương trên vỏ. Bên cạnh đó, việc lột xác cũng giúp tôm tái tạo sinh sản, cho tôm đực có khả năng hấp thụ cao và tôm cái có thể đẻ trứng.
>>> Xem thêm: Hiểm họa sụp tảo khi trời mưa kéo dài
Tiến trình lột xác của tôm thường trải qua những giai đoạn chính như tiền lột xác, lột xác và hậu lột xác. Giai đoạn giữa quá trình lột xác diễn ra bao gồm các bước sau: sự kết dính giữa biểu mô, cơ thể rút ra khỏi lớp vỏ cũ, cơ thể hấp thụ nước để mở rộng vỏ và lớp nhanh, cơ thể tôm cứng cáp lại nhờ khoáng chất và đạm được bổ sung.
Dưới đây là chu kỳ lột xác và tăng trưởng của tôm
Kích cỡ tôm post (g) |
Chu kỳ tôm sú (ngày) |
Chu kỳ tôm thẻ chân trắng (ngày) |
2 - 3 |
8 - 9 |
8 - 9 |
3 - 5 |
9 - 10 |
9 - 12 |
5 - 10 |
10 - 11 |
12 - 14 |
10 - 15 |
11 - 12 |
15 - 17 |
15 - 20 |
12 - 13 |
17 - 19 |
20 - 40 |
14 - 15 |
21 - 23 |
Tôm cái > 50 |
18 - 21 |
22 - 42 |
Tôm đực > 50 |
23 - 30 |
30 - 50 |
Chu kỳ lột xác và trưởng thành của tôm
Để tôm được lột xác đồng đều, người nuôi cần quản lý tốt những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác như môi trường, dịch bệnh, dinh dưỡng,...
Đây là nguyên nhân chủ chốt làm cho tôm khó lột xác. Khi tôm thiếu dinh dưỡng sẽ không đủ chất để làm đầy vỏ nên vỏ không nứt ra để lột xác được. Người nuôi muốn để cho tôm lột xác tốt, cần cho tôm ăn đủ lượng thức ăn với hàm lượng tổng là 32-45%.
Quản lý thức ăn: Người nuôi cần cho tôm ăn đủ lượng thức ăn, trong tháng đầu cho ăn với lượng từ 5-7%. Điều chỉnh lượng thức ăn trong ngày qua theo dõi lượng thức ăn thừa qua sàng ăn. Người nuôi tôm cần phải chuyển đổi thức ăn sao cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển, nhu cầu dinh dưỡng và kích cỡ miệng của tôm theo sự hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi chuyển đổi thức ăn, có thể trộn lẫn 2 loại thức ăn cũ và mới cho ăn ít nhất 3 ngày.
Bổ sung khoáng chất: Cung cấp đủ khoáng chất cần thiết để tôm lột xác tốt hơn, nhất là loại tôm thẻ chân trắng. Ngoài ra, bổ sung một số chất cần thiết như men kích thích, Canxi, Phospho,.. để tôm tái tạo lớp vỏ mới. Tôm thường xảy ra quá trình lột xác vào ban đêm nên cần bổ sung khoáng vào bữa chiều cho tôm. Một số sản phẩm khoáng giúp kích thích tôm lột xác như CaCl2 khan, MgCl2, ...
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác
Nếu môi trường nuôi không tốt sẽ gây ức chế đến các hoạt động, từ đó gây ảnh hưởng lớn đến quá trình lột xác của tôm. Vậy nên cần chủ động điều chỉnh các thông số môi trường như oxy hoà tan, độ kiềm, độ pH, nhiệt độ,... Thông qua việc xử lý môi trường nuôi, gây màu nước, thực hiện cải tạo, nuôi đúng thời vụ; đồng thời điều chỉnh mật độ nuôi vừa phải, thay nước định kỳ để giúp tôm phát triển và lột xác nhanh.
Độ pH: Tôm lột xác khi ao nuôi có độ pH đạt 7 - 8,5 và tốt nhất ở mức 7,5 - 8. Để duy trì sự ổn định của pH trong ao cần duy trì độ trong của nước tù 30 - 40 cm. Nếu độ pH < 7,5 người nuôi cần bón thêm vôi CaCO3 với liều lượng khoảng 10 - 20 kg/1000 m3. Nếu độ pH trong ao > 8,5 người nuôi nên dùng mật đường với liều lượng 3kg/1000m3, ngoài ra kết hợp thêm men vi sinh theo sự hướng dẫn nhà sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả.
Độ mặn: Với những ao nuôi có độ mặn cao thì hàm lượng khoáng hoà tan có sẵn trong ao sẽ càng cao và ngược lại. Vậy nên, khi ao nuôi có độ mặn thấp cần bổ sung thêm khoáng cho ao. Nếu độ mặn tăng cao hơn mức 25‰, vỏ tôm bị cứng và dày, làm quá trình lột xác của tôm bị kéo dài. Do đó, người nuôi cần phải theo đúng vụ và vùng quy hoạch được khuyến cáo.
Độ kiềm: Tôm cần nhiều khoáng trong quá trình sinh trưởng nên phải duy trì độ kiềm với hàm lượng 120g CaCO3/lít trở lên bằng cách sử dụng CaCO3, đồng thời bổ sung thêm khoáng 3-5 ngày/lần vào ban đêm, nhằm giúp tôm nhanh cứng vỏ và lột xác được đồng đều hơn.
Oxy hòa tan: Quá trình lột xác của tôm cần lượng oxy gấp đôi nên cần phải tăng cường quạt nước, sục khí để tăng lượng oxy hòa tan. Người nuôi cần duy trì hàm lượng oxy hòa tan khoảng 4 - 6 mg/l trong suốt quá trình lột xác.
Trong quá trình nuôi, tôm sẽ bị mắc một số loại bệnh như đóng rong, bị còi, nấm,... cũng khiến tôm chậm hoặc không lột vỏ. Cách phòng bệnh là ổn định tảo trong ao, luôn đảm bảo lượng oxy cho tôm và quản lý chất lượng nước ao tốt. Bên cạnh đó cần thực hiện các bệnh pháp phòng bệnh tổng hợp. Nếu trường hợp tỷ lệ nhiễm cao, cần tiến hành các biện pháp điều trị cho từng loại bệnh cụ thể.
>>> Xem thêm: Phòng ngừa bệnh TPD ở tôm trong thời điểm này
Quá trình lột xác của tôm chịu nhiều tác động từ nhiều yếu tố như quản lý ao nuôi, chất lượng môi trường, chế độ dinh dưỡng, tình trạng sức khỏe tôm. Do đó, người nuôi cần phải nắm vững các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác để chủ động điều chỉnh kịp thời các tình huống bất lợi. Việc kiểm soát tốt trong giai đoạn nhạy cảm chính là chìa khóa để tôm lột xác đồng đều và nhanh cứng vỏ. Bà con cần thêm thông tin sản phẩm, vui lòng liên hệ qua số hotline 0906 997 689 để được tư vấn nhé.