Trong nuôi tôm việc quan sát và quản lý màu nước không chỉ còn là kinh nghiệm mà là một kỹ thuật quan trọng để người nuôi đánh giá tình trạng sinh thái ao. Mỗi màu sắc khác nhau sẽ phải phản ánh sự hiện diện và hoạt động của các vi sinh vật, loài tảo và mức độ cân bằng hóa học trong môi trường. Nếu người nuôi nắm rõ ý nghĩa của từng loại màu nước sẽ giúp người nuôi điều chỉnh kịp thời, nhờ đó hạn chế được các rủi ro mà vẫn đảm bảo năng suất. Hãy cùng Aquavet đọc hết bài viết để biết cách phân tích màu nước nuôi tôm lý tưởng nhé.
Khi màu nước nuôi tôm tốt là yếu tố đầu tiên cho thấy rằng môi trường đang vận hành ở mức cân bằng. Điều này giúp cho tôm khỏe mạnh, tăng trưởng tốt và giảm chi phí thức ăn công nghiệp.
Màu nước nuôi tôm này đang có dấu hiệu sự xuất hiện của tảo lục (Chlorophyta). Tảo lục thuộc nhóm tảo có lợi, giúp hấp thu được các chất hữu cơ, đồng thời giảm bớt các loại khí độc như H2S, NH3 và bổ sung lượng oxy vào nước thông qua quá trình quang hợp. Màu nước nuôi tôm có màu xanh nõn chuối cho thấy sự cân bằng của vi sinh vật tốt, giàu nguồn thức ăn tự nhiên như sinh vật phù du nhỏ và hỗ trợ tôm phát triển nhanh. Nhưng nếu tảo lục phát triển quá đà sẽ làm màu nước ao chuyển sang xanh đậm, từ đó gây sự thiếu hụt oxy vào ban đêm và giải phóng khí độc qua môi trường khi tảo tàn. Do đó, người nuôi cần duy trì mật độ ở mức ổn định và cần kiểm soát độ trong của nước và theo dõi màu sắc của ao hàng ngày.
Màu nước ao nuôi tôm này được hình thành nhờ sự phát triển ổn định của tảo khuê (Bacillariophyta). Loại tảo khuê xuất hiện nhiều ở môi trường nước lợ và nước mặn, loại tảo không gây độc, giàu dinh dưỡng và là nguồn thức ăn tự nhiên quý giá cho tôm. Khi nước có màu trà sẽ duy trì độ trong khoảng 30 - 40 cm, vừa đủ lượng ánh sáng cho tảo quang hợp nhưng lại không để chiếu trực tiếp xuống ao. Nhờ vậy mà các yếu tố môi trường như pH, nhiệt độ, oxy hòa tan được ổn định, giúp tạo điều kiện lý tưởng cho tôm phát triển.
Màu nước nuôi tôm tốt - Dấu hiệu của môi trường ổn định
>>> Xem thêm: Cách quản lý đáy ao uôi hiệu quả
Không phải tất cả các loại nước đều tốt, sẽ có những màu phản ánh tình trạng mất cân bằng sinh thái của ao nuôi. Nếu người nuôi không xử lý kịp thời sẽ gây thiệt hại lớn.
Đây chính là dấu hiệu của màu nước ao tôm bị ô nhiễm hữu cơ nặng. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do sự tích tụ của nhiều loại chất thải, phân tôm ở dưới đáy ao, thức ăn dư thừa. Lúc này lượng oxy hòa tan trong nước sẽ giảm mạnh, các loại khí độc cũng dễ phát sinh hơn và gây ngộ độc hoặc bệnh gan tụy cho tôm. Để xử lý tính trạng này, người nuôi nên dùng chế phẩm sinh học để làm sạch cho đáy ao, đồng thời kết hợp hút bùn theo định kỳ và tăng cường sục khí. Khi quản lý lượng thức ăn một cách chặt chẽ cũng tránh được sự dư thừa.
>>> Xem thêm: Chăm nước ao đúng cách khi độ mặn thấp và trời mưa kéo dài
Màu nước ao nuôi tôm này thường gặp ở những ao nuôi ở vùng đất phèn, nước trong ao có màu vàng cam chứng minh hàm lượng sắt cao do sự oxy hóa phèn. Khi nước đã nhiễm phèn sẽ làm cho tôm khó lột xác, bị mềm vỏ, kén ăn và chậm lớn. Để xử lý màu nước, người nuôi cần bón vôi CaCO3 hoặc Dolomite để trung hòa pH, đồng thời kết hợp thay nước từ nguồn nước sạch ít phèn. Về phương pháp lâu dài, người nuôi cần cải tạo đáy ao một cách kỹ lưỡng trước các vụ nuôi để hạn chế hiện tượng này xảy ra.
Màu nước ao nuôi tôm là dấu hiệu của sự bùng phát tảo lam (Cyanophyta). Loại tảo lam thường sẽ phát triển khi trong ao bị dư thừa chất dinh dưỡng và chất hữu cơ từ thức ăn dư thừa. Loại tảo này có khả năng tiết ra độc, từ đó gây hại cho hệ miễn dịch và gan tụy của tôm. Bên cạnh đó, tảo lam thường tiêu thụ lượng oxy lớn vào ban đêm, làm thiếu oxy một cách trầm trọng và có thể bị chết hàng loạt. Khi nước có màu xanh đậm, người nuôi cần giảm lượng thức ăn, dùng các chế phẩm vi sinh để phân huỷ chất hữu cơ. Đồng thời bà con cần tăng cường thêm quạt nước, sục khí hoặc thay một phần nước để cắt tảo.
>>> Xem thêm: Tảo lam sợi và tảo lam hạt: Cách nhận diện và quản lý dạng tảo nguy hiểm
Trường hợp này khác với màu nước ao nuôi tôm khác, nếu ao quá trong cũng không tốt. Bởi vì nước trong đang chứng minh rằng đang bị thiếu dinh dưỡng và thiếu cả hệ vi sinh, tảo có lợi. Chính điều này làm ao không có nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm, không những thế tôm cũng dễ bị sốc nhiệt và căng thẳng do thiếu lớp tảo che phủ. Người nuôi cần gây màu nước bằng phân hữu cơ hoặc vô cơ, kết hợp thêm men vi sinh để tạo hệ vi sinh có lợi và làm cho màu nước ổn định.
Màu nước nuôi tôm cảnh báo nguy hiểm - Tín hiệu cần phải xử lý
Màu nước ao nuôi tôm là chỉ số trực quan phản ánh tình trạng sức khỏe của cả hệ sinh thái tôm. Với hai màu là vàng nâu và xanh nõn chuối được coi là lý tưởng vì giúp ổn định môi trường và cung cấp nguồn thức ăn tự nhiên. Với nước ao có màu nâu đen, vàng cam, xanh đậm hoặc nước trong đều là những cảnh báo rủi ro mà người nuôi cần có biện pháp xử lý kịp thời. Khi tiến hành quan sát màu nước thường xuyên, kết hợp đo đạc các chỉ số như độ kiềm, pH, oxy hòa tan sẽ giúp người nuôi đưa ra biện pháp quản lý hợp lý hơn, từ đó giảm thiểu các rủi ro, nâng cao năng suất và hướng tới nuôi tôm bền vững.